ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΞΟΥΘΕΝΩΣΗ

Η ιδέα ότι αύριο πρωί θα πάτε στη δουλειά, σας τρομάζει; Δεν έχετε καθόλου ενθουσιασμό για τη δουλειά σας και κάνετε συνεχώς λάθη, ακόμα και στις πιο απλές εργασίες; Κάνετε μόνο τα απαραίτητα, επιστρέφετε όμως στο σπίτι νιώθοντας κουρασμένοι, στρεσαρισμένοι και δίχως ίχνος ενέργειας; Αν συμβαίνει κάτι από αυτά, χωρίς φυσικά να θέλω να σας πανικοβάλω, θα πρέπει να σκεφτείτε σοβαρά, το ενδεχόμενο της ύπαρξης της επαγγελματικής εξουθένωσης. Ένα φαινόμενο που παρουσιάζεται με γεωμετρική πρόοδο τα τελευταία χρόνια σε πολλούς επαγγελματίες σε διάφορα επαγγέλματα. Ένα αίσθημα συναισθηματικής εξάντλησης και αδιαφορίας για την καριέρα, που διαρκεί για εβδομάδες, μήνες και μερικές φορές χρόνια.

Σίγουρα η επαγγελματική εξουθένωση δεν είναι ένα βραχυπρόθεσμο πρόβλημα που ξεκινάει το πρωί της Δευτέρας και τελειώνει το μεσημέρι της Παρασκευής. Η εξάντληση αυτού του τύπου κλιμακώνεται σταδιακά και έχει ως αποτέλεσμα πολλά μακροχρόνια προβλήματα όπως αισθήματα απελπισίας και ανεπάρκειας, ενώ συχνά επεκτείνεται σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης ζωής.

Αξίζει να έχουμε υπόψη μας τα τέσσερα στάδια ανάπτυξης της επαγγελματικής εξουθένωσης, τα οποία ακολουθεί ο εργαζόμενος από την αρχή της καριέρας του.

Πρώτο Στάδιο: Ενθουσιασμός
Ο εργαζόμενος ξεκινάει την καριέρα του με ενθουσιασμό. Μόλις έχει μπει στον επαγγελματικό στίβο και έχει υπερβολικά υψηλούς στόχους και συχνά μη ρεαλιστικές προσδοκίες. Στο στάδιο αυτό ο εργαζόμενος υπερεπενδύει στην εργασία του, αφιερώνοντας το χρόνο και την ψυχή του.

Δεύτερο Στάδιο: Αμφιβολία και Αδράνεια
Η εργασιακή καθημερινότητα διαψεύδει τις προσδοκίες του, με αποτέλεσμα να μην καλύπτονται οι ανάγκες του μέσα από την εργασία του. Ο εργαζόμενος κατηγορεί τον εαυτό του για την αποτυχία και προσπαθεί ακόμη περισσότερο να επενδύσει στο επάγγελμά του, χωρίς όμως θετικό αποτέλεσμα. Σταδιακά αποϊδανικοποιεί την εργασία του, μη έχοντας όμως ακόμα αναθεωρήσει τις προσδοκίες του.

Τρίτο Στάδιο: Απογοήτευση και Ματαίωση
Ο εργαζόμενος βλέπει ότι οι προσπάθειές του να ολοκληρωθεί μέσα από την εργασία του ματαιώνονται και οδηγείται στην αποθάρρυνση και την απογοήτευση. Για να ξεφύγει από το αδιέξοδο πρέπει είτε να αναθεωρήσει τελικά τις προσδοκίες του είτε να απομακρυνθεί από τον εργασιακό του χώρο, από την πηγή δηλαδή του στρες.

Τέταρτο Στάδιο: Απάθεια
Ο εργαζόμενος αποφεύγει κάθε υπευθυνότητα απέναντι στους άλλους, ενώ προσπαθεί να καταπολεμήσει την απογοήτευση και τη ματαίωση που του προκαλεί το επάγγελμά του. Ουσιαστικά συνεχίζει να εργάζεται για βιοποριστικούς λόγους, ενώ επενδύει ελάχιστη ενέργεια στα καθήκοντά του και αγνοεί τις ανάγκες των πελατών του, για να καλύψει την ανεπάρκεια που νιώθει απέναντί τους.

Αγαπητοί αναγνώστες,

αν δεν σας ενδιαφέρει πια να κάνετε μία υποδειγματική δουλειά, αν η μόνη φιλοδοξία σας είναι να φύγετε από τη δουλειά σας όσο γρηγορότερα γίνεται, αν πιάνετε τον εαυτό σας να κάνει μόνο την ελάχιστη δουλειά που θα μπορούσε (μη έχοντας καμία φιλοδοξία για πρόοδο), τότε ίσως έχετε ένα από τα συμπτώματα της επαγγελματικής εξουθένωσης!

Σίγουρα υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους η εργασία μπορεί να είναι αφόρητη. Ίσως αντιπαθείτε τον προϊστάμενο σας. Ίσως σας έχει κουράσει ο φόρτος εργασίας. Ίσως δεν εκτιμούν την προσφορά σας. Ίσως αισθάνεστε ότι η δουλειά σας δεν σας προσφέρει πια καμία πρόκληση και ότι το έργο σας έχει γίνει μονότονο και επαναληπτικό. Ίσως νιώθετε ότι έχετε κολλήσει για καιρό στην ίδια θέση και έχετε χάσει τον ενθουσιασμό για την εργασία σας. Το αίσθημα αυτό της αδιαφορίας σχετίζεται επίσης με την επαγγελματική εξουθένωση.

Αίσθηση αποξένωσης. Αρχίσατε πρόσφατα να αισθάνεστε απομονωμένοι από τους συναδέλφους σας; Αποφεύγετε τις κοινωνικές επαφές και τις συζητήσεις μαζί τους; Αρχίσατε να δυσφορείτε με το κακό τους χιούμορ ή τις φιλοδοξίες τους; Σίγουρα το να διαχωρίζετε τον εαυτό σας από τους συναδέλφους σας και το υπόλοιπο προσωπικό οδηγεί πάντα στην αποξένωση. Ο άνθρωπος που βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση συχνά αισθάνεται ότι «μένει απ’ έξω» (Όλοι φαίνονται να διασκεδάζουν με τη δουλειά τους, γιατί όχι κι εγώ;). Τα συναισθήματα αυτά επιδεινώνουν περισσότερο τη ματαίωση και την απογοήτευση.

Η κακή διάθεση. Οι άνθρωποι που βιώνουν συμπτώματα της επαγγελματικής εξουθένωσης συχνά ανακαλύπτουν ότι δεν έχουν καθόλου υπομονή για τα λάθη και τα προβλήματα των άλλων. Συχνά ξεσπάνε ή θέλουν να ξεσπάσουν στους συναδέλφους τους. Όλα αυτά, φυσικά, οδηγούν σε μεγαλύτερη απομόνωση στον εργασιακό χώρο.

Παράγοντες εργασιακής υπερφόρτωσης καταγράφονται η πίεση του χρόνου, οι υπερβολικές ευθύνες και υποχρεώσεις, η έλλειψη υποστήριξης, οι υπερβολικές απαιτήσεις από τον εαυτό σας και από τους άλλους γύρω σας. Οποιοσδήποτε από αυτούς τους παράγοντες, ή οποιοσδήποτε συνδυασμός μεταξύ τους, μπορεί να οδηγήσει σε επαγγελματική εξουθένωση.

Σύμφωνα με τους Κινέζους «If you want to be happy for an evening, buy a bottle of wine…if you want to be happy throughout your life, enjoy your work.»

Καλό Σαββατοκύριακο!